Του Γεωργίου Ι. Αυλωνίτη*
Παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα μιας συγκριτικής μελέτης που είχε στόχο να αξιολογήσει έναν αριθμό παραγόντων που θεωρούνται ότι επηρεάζουν τις εξαγωγικές επιδόσεις μιας χώρας, σε ένα δείγμα επτά ευρωπαϊκών χωρών. Στους παράγοντες αυτούς δεν περιλαμβάνεται ο παράγων
κόστος/τιμή που σύμφωνα με ξεπερασμένες οικονομικές θεωρίες είναι ο βασικός παράγοντας επηρεασμού των εξαγωγικών επιδόσεων μιας χώρας.
Οι παράγοντες αυτοί συσχετίσθηκαν με τις εξαγωγικές επιδόσεις που εκφράζονται μέσα από το κατά κεφαλήν εξαγωγικό εισόδημα κάθε χώρας. Στις χώρες που μελετήθηκαν περιλαμβάνονται οι 4 σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία), η Ολλανδία, η Πορτογαλία
και η Ελλάδα. Η επιλογή των χωρών αυτών έγινε γιατί, πρώτον, από πληθυσμιακής πλευράς είναι κοντά στην Ελλάδα και, δεύτερον, γιατί οι περισσότερες από αυτές θεωρούνται από τις πλέον εξωστρεφείς στον κόσμο, παρά το γεγονός ότι οι μέσες ετήσιες απολαβές στις χώρες αυτές είναι πολύ υψηλότερες από αυτές στην Ελλάδα.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι ενώ στην Ελλάδα οι μέσες ετήσιες απολαβές είναι 19.702 ευρώ, στη Δανία είναι 43.045 ευρώ, στην Ολλανδία 33.232 ευρώ, στη Σουηδία 30.468 ευρώ και στη Φινλανδία 29.920 ευρώ.
- Κατά κεφαλήν εξαγωγικό εισόδημα. Το κατά κεφαλήν εξαγωγικό εισόδημα της Ελλάδας υπολείπεται κατά πολύ των σκανδιναβικών χωρών και της Ολλανδίας, καθώς οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν περίπου το 8% του ΑΕΠ και το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου φθάνει περίπου το 15% του ΑΕΠ.
- Έμφαση στις σπουδές στη διοίκηση των επιχειρήσεων. Ενώ στη Φινλανδία αντιστοιχούν πέντε πανεπιστημιακά τμήματα στον ευρύτερο χώρο της διοίκησης των επιχειρήσεων ανά 1.000.000 κατοίκους, στην Ελλάδα μόνο ένα.
- Δημόσιες δαπάνες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ενώ στις σκανδιναβικές χώρες, καθώς και στην Ολλανδία, η δημόσια δαπάνη ανά φοιτητή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης κυμαίνεται από 35% (Φινλανδία) έως 55% (Δανία) του κατά κεφαλήν ΑΕΠ, στην Ελλάδα το αντίστοιχο
ποσοστό είναι γύρω στο 22%.
- Δαπάνες για την έρευνα και ανάπτυξη. Η Σουηδία επενδύει το υψηλότερο ποσοστό σε έρευνα και ανάπτυξη (γύρω στο 3,5% του ΑΕΠ), ενώ η Ελλάδα το χαμηλότερο (γύρω στο 0,5% του ΑΕΠ).
- Αριθμός διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Η Σουηδία και η Ολλανδία κατέχουν ένα πολύ μεγάλο αριθμό (181 και 67 αντίστοιχα) τριαδικών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (διπλώματα ευρεσιτεχνίας που κατατέθηκαν ταυτόχρονα σε Ε.Ε., ΗΠΑ και Ιαπωνία) ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους, ξεπερνώντας ακόμη και τις ΗΠΑ (53). Η χώρα μας είναι ουραγός με 1 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους.
- Αριθμός ερευνητών στο σύνολο των εργαζομένων. Η «πρωταθλήτρια» από πλευράς αριθμού ερευνητών στο σύνολο των εργαζομένων είναι η Φινλανδία, καθώς διαθέτει 17 ερευνητές ανά 1.000 εργαζομένους. Η Ελλάδα, όπως και η Πορτογαλία, υστερεί σημαντικά και σε αυτή την παράμετρο, με περίπου 4 ερευνητές ανά 1.000 εργαζομένους.
- Σχέσεις μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας. Σε όλες τις χώρες σύγκρισης παρατηρείται στενή συνεργασία μεταξύ ΑΕΙ και ιδιωτικού τομέα, που αντανακλάται στον μεγάλο αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων με έμφαση στην καινοτομία, με εξαίρεση βέβαια την Πορτογαλία και την Ελλάδα.
Ακόμη και σήμερα, επώνυμοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα θα οδηγήσει σε μειώσεις μισθών και άρα στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών της χώρας.
Είναι εμφανές από τη συγκριτική ανάλυση που παρουσιάσαμε ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εξαγωγική επίδοση μιας χώρας, καταρρίπτοντας τις ξεπερασμένες οικονομικές θεωρίες ότι για να εξάγεις πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός ως προς το κόστος/τιμή. Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τις εξαγωγικές επιδόσεις μιας χώρας. Καμία όμως από τις χώρες που αναλύσαμε δεν εξάγει «φθηνά» προϊόντα βασιζόμενη στο χαμηλό κόστος εργασίας, αλλά υπερτερεί σε τομείς και δομές που συνδέονται με επιτυχημένες εξαγωγικές επιδόσεις.
* Ο Γεώργιος Ι. Αυλωνίτης είναι καθηγητής και πρόεδρος Τμήματος Μάρκετινγκ
και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Μάρκετινγκ (2008-2010).
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου