Απελευθέρωση ενέργειας - Λιγνιτική παραγωγή

Υποβλήθηκε σήμερα στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης η εξειδίκευση της πρότασης της κυβέρνησης για τη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή.

Στο πλαίσιο επαφών που ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2010 μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου («τρόικα») εξετάστηκαν διάφορα ενδεχόμενα σχετικά με την περαιτέρω απελευθέρωση της ελληνικής αγοράς ενέργειας στο θέμα του λιγνίτη με βάση τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2008 και του 2009. Μεταξύ άλλων, τέθηκε το ενδεχόμενο να διοργανωθούν διαγωνισμοί για την παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης νέων κοιτασμάτων λιγνίτη (σύμφωνα με πρωτοβουλία της προηγούμενης κυβέρνησης), καθώς και το ενδεχόμενο να πουληθούν σε τρίτους μονάδες της ΔΕΗ για την παραγωγή ηλεκτρισμού με καύσιμο λιγνίτη.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της ανταλλαγής επιστολών μεταξύ του ΥΠΕΚΑ και της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την υπόθεση του ελληνικού λιγνίτη, η Ελλάδα κλήθηκε να προχωρήσει άμεσα στην ανάθεση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης επί νέων λιγνιτωρυχείων, σύμφωνα με σχετική απόφαση της Επιτροπής στις 4 Αυγούστου 2009. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή θα προχωρούσε στο άνοιγμα της επίσημης διαδικασίας μη συμμόρφωσης της Ελλάδας ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Λαμβάνοντας υπόψη τον κεντρικό ρόλο που κατέχει η προστασία του περιβάλλοντος στην κυβερνητική πολιτική, τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας στο πλαίσιο του 20-20-20, και τους εθνικούς στόχους για την αλλαγή του ενεργειακού μείγματος της χώρας έως το 2020, η Ελλάδα ενημέρωσε την Επιτροπή ότι θα επιθυμούσε να αποφύγει το άνοιγμα νέων ορυχείων λιγνίτη. Επίσης, το ενδεχόμενο πώλησης μονάδων της ΔΕΗ, ιδιαίτερα υπό τις επικρατούσες αρνητικές οικονομικές συνθήκες, δεν αποτελούσε εναλλακτική λύση.

Επιδιώκοντας αφενός την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας «προς όφελος του καταναλωτή» εκπονήθηκε και υποβλήθηκε προς την Επιτροπή, στα τέλη Νοεμβρίου, ισοδύναμη εναλλακτική πρόταση. Πρόταση που ταυτόχρονα κινείται στους εξής άξονες:

• Διατήρηση της αξίας και του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ, και συνεπώς την αποφυγή μείωση της αξίας της εταιρίας,
• Δημιουργία ευκαιριών για ανάπτυξη της ΔΕΗ εκτός των συνόρων, και
• Διευκόλυνση της εισόδου τρίτων μερών στη χονδρική αγορά ηλεκτρισμού με καύσιμο λιγνίτη μέσω της εφαρμογής διαφανών διαδικασιών και παγιωμένης εμπορικής λογικής στην ανάληψη του επιχειρηματικού κινδύνου που απορρέει από παρόμοιες δραστηριότητες.

Ως αποτέλεσμα της υποβολής αυτής η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέστειλε την παραπομπή της χώρας μας και ακολούθησαν συζητήσεις με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού για την εξειδίκευση της πρότασης.

Αποτέλεσμα των μέχρι σήμερα συζητήσεων ήταν η διαμόρφωση ενός πλαισίου, που εμπεριέχεται στις προτάσεις που υποβλήθηκαν σήμερα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με το οποίο η ΔΕΗ θα διαθέσει στην διεθνή αγορά Συμβάσεις Ανταλλαγής Ενέργειας («ΣΑΕ»). Το πλαίσιο αυτό προβλέπει τη διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από λιγνιτικούς σταθμούς της ΔΕΗ με αντάλλαγμα προς τη ΔΕΗ τη διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας ίσης αξίας σε άλλο Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης («swaps»). Οι πρώτες τέτοιες ΣΑΕ σχεδιάζεται να υλοποιηθούν το 2012.

Ειδικότερα, οι ΣΑΕ ομαδοποιούνται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού της ΔΕΗ από τις οποίες μπορεί να προέρχεται η ηλεκτρική ενέργεια. Η πρώτη ομάδα θα αντλεί ενέργεια από μονάδες που, σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο απόσυρσης ρυπογόνων μονάδων παραγωγής ηλεκτρισμού, προβλέπεται να λειτουργούν μέχρι και το 2020 («μεταβατικές ΣΑΕ»). Οι μεταβατικές ΣΑΕ θα έχουν συμβατική διάρκεια μέχρι τέλους 2020. Η δεύτερη ομάδα θα αντλεί ενέργεια από μονάδες που προβλέπεται να λειτουργούν και μετά το 2020 («μακροπρόθεσμες ΣΑΕ»). Οι μακροπρόθεσμες ΣΑΕ θα έχουν διαρθρωτικό χαρακτήρα και συμβατική διάρκεια δεκαπέντε ετών με δυνατότητα πενταετών ανανεώσεων.

Οι μακροπρόθεσμες ΣΑΕ θα προκύψουν κατόπιν σύναψης συμβάσεων τρίτων με τη ΔΕΗ, οι οποίες αθροιστικά θα καλύπτουν παραγόμενη ισχύ ύψους 457 MW, με έναρξη υλοποίησης την 1η Ιανουαρίου 2012. Οι μακροπρόθεσμες ΣΑΕ θα συμπληρωθούν με μεταβατικές ΣΑΕ που θα καλύπτουν 443 MW με έναρξη υλοποίησης το 2012, ενώ η διατιθέμενη ισχύς αυτή θα αυξηθεί σταδιακά ώστε να φτάσει να καλύψει το 40% της ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ από λιγνίτη και για όσο διάστημα απαιτείται για την οριστική απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ΣΑΕ θα διατεθούν σε επιχειρήσεις που προσφέρουν τα απαιτούμενα εχέγγυα (οικονομικά και ανταγωνιστικά) για μια τέτοια συναλλαγή.

Η πρόταση αυτή θα τύχει της απαραίτητης περαιτέρω επεξεργασίας της Δ/νσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Προβλέπεται δε, ότι θα προκύψει νέος κύκλος συζητήσεων για την τελική διαμόρφωση της πρότασης της ελληνικής κυβέρνησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η κυβέρνηση ενημέρωσε τη ΔΕΗ για τις προτάσεις που υπέβαλε.