Σχέδια Βελτίωσης για λίγους…

Γράφουν οι Γεωπόνοι-Μελετητές: Δεϊλόγκος Γρηγόρης –Γατσής Ιωάννης

Μετά από αναμονή τόσων πολλών μηνών η προκήρυξη για τα Σχέδια Βελτίωσης προβληματίζει έντονα τους Γεωπόνους Μελετητές. Υπάρχουν πολλά αρνητικά σημεία που καθιστούν αδύνατη τη συμμετοχή πολλών αγροτών της Λέσβου λόγω των υψηλών απαιτήσεων του προγράμματος.

Εφαρμόζεται για πρώτη φορά ένα πολύπλοκο σύστημα βαθμολογίας με 52 κριτήρια... (υπάρχουν τουλάχιστον 10 κριτήρια που δεν αφορούν το αγροτικό κόσμο της Λέσβου πχ. προστασία λιμνών, τρομώδη νόσο, ενεργειακά φυτά, παραγωγή αναπαραγωγικού υλικού, συμμετοχή σε άλλα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, κλπ.). Η κλίμακα βαθμολογίας κυμαίνεται από 0-100. Η ελάχιστη βαθμολογία που ορίζεται ως βάση είναι το 40, ενώ παράλληλα πρέπει να συγκεντρώνονται τουλάχιστον 15 βαθμοί από την ενότητα που αφορά τη συμβολή του επενδυτικού σχεδίου στους στόχους του προγράμματος (με ορισμένα από τα σχετικά κριτήρια της ενότητας να αφορούν από ελάχιστα έως καθόλου τους αγρότες-κτηνοτρόφους του νησιού μας).

Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι η υφιστάμενη κατανομή του προϋπολογισμού των 25 εκατ. € που προβλέπεται για τους παλιούς αγρότες και τη γεωγραφική ενότητα που μας αφορά (Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο, Ιόνια νησιά, Κρήτη), σημαίνει ότι θα εγκριθούν κατ’ εκτίμηση περίπου 200-280 Σχέδια Βελτίωσης σε όλη την ανωτέρω περιοχή. Το ενδιαφέρον βέβαια είναι πολύ μεγαλύτερο…. Χειρότερα είναι τα πράγματα για τους Νέους Γεωργούς όπου στη συγκεκριμένη γεωγραφική ενότητα δίνονται 10 εκατ. € γεγονός που σημαίνει ότι θα εγκριθούν κατ’ εκτίμηση 100 Σχέδια Νέων Γεωργών. Αν λάβουμε υπόψη ότι οι Νέοι Γεωργοί στη συγκεκριμένη γεωγραφική ενότητα είναι περί τα 1000 άτομα μπορεί κανείς να καταλάβει τον αποκλεισμό των Νέων Γεωργών από το πρόγραμμα παρά τις εξαγγελίες τις κυβέρνησης για στήριξή τους, λαμβάνοντας υπόψιν τη μεγαλύτερη δυσκολία στην πλήρωση των κριτηρίων βαθμολογίας, τα οποία θα τους καθιστούν καταρχάς επιλέξιμους (βαθμολογία > 40 μόρια) και στη συνέχεια ανταγωνιστικούς (κυρίως απέναντι στους αγρότες της Κρήτης).

Ας δούμε τώρα ενδεικτικά μερικά χαρακτηριστικά της βαθμολογίας που αποδεικνύουν ότι τα Σχέδια Βελτίωσης αφορούν λίγους και κυρίως κτηνοτρόφους, οι οποίο θέλουν να κάνουν σοβαρές επενδύσεις με προοπτική ανάπτυξης για τον τόπο μας.

- Βαθμολογείται η κατάρτιση – εκπαίδευση σε φυτική και ζωική παραγωγή με συντελεστές 1,20 . Οι Νέοι Γεωργοί δεν έχουν καμία κατάρτιση και πολλοί αγρότες του νησιού μας επίσης δεν έχουν κατάρτιση.

- Στην υφιστάμενη κατάσταση (έτος απογραφής 2009) τα κριτήρια βαθμολογίας που αφορούν τη ζωική παραγωγή δίνουν 250% μεγαλύτερη βαθμολογία από τους αντίστοιχους δείκτες της φυτικής παραγωγής.

- Στην υφιστάμενη κατάσταση πριμοδοτούνται με τον υψηλότερο συντελεστή της βαθμολογίας 7 οι αγρότες που διαθέτουν με συμβόλαια τα προϊόντα τους στη λαϊκή, στα σούπερ μάρκετ ή στο εξωτερικό. Ξέρετε άραγε πολλούς τέτοιους αγρότες στη Λέσβο;

- Πριμοδοτούνται τα νησιά μη νησιωτικών Περιφερειών της χώρας (π.χ. Θάσος, Σαμοθράκη, Σκιάθος) και νησιών με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους. Για τη Λέσβο και τη Λήμνο (και μόνο για τις ορεινές περιοχές) ισχύει η μικρότερη πριμοδότηση όσον αφορά το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας.

- Όπως αναφέραμε και προηγουμένως το Σχέδιο Βελτίωσης πρέπει στην ομάδα κριτηρίων 4 «Συμβολή Επενδυτικού Σχεδίου στους Στόχους» να συγκεντρώνει 15 βαθμούς. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα παρακάτω κριτήρια με υψηλούς συντελεστές: Κύρια απασχόληση αγρότης, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, Καθετοποίηση παραγωγής, Εξοικονόμηση Ύδατος-Άρδευση, Μετεγκατάσταση μονάδας για περιβαλλοντικούς λόγους. Κριτήρια στα οποία πρέπει να επενδύσουν οι αγρότες ώστε να συγκεντρώσουν το όριο των 15 βαθμών της κατηγορίας.

Εν κατακλείδι και για να μην κουράζουμε με περαιτέρω αναλύσεις θα μπορούσαμε να πούμε:

1. Η προκήρυξη των Σχεδίων Βελτίωσης ευνοεί περισσότερο τα Σχέδια Ζωικής παραγωγής σε σχέση με τα Φυτικής.

2. Καλύτερη τύχη θα έχουν τα Σχέδια Βελτίωσης που «επενδύουν» στην τυποποίηση – καθετοποίηση παραγωγής και στην προστασία του περιβάλλοντος καθώς και οι εκμεταλλεύσεις συνεργασίας (νομικά πρόσωπα).

3. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στη σύνταξη της μελέτης και αυτή θα πρέπει να γίνεται από έμπειρα άτομα - γεωπόνους. Οι αγρότες σε συνεργασία με το Γεωπόνο μελετητή θα πρέπει με σοβαρότητα να αξιολογήσουν τη γεωργική εκμετάλλευση και να εξετάσουν καταρχάς αν είναι εφικτή η υποβολή Σχεδίου Βελτίωσης που να ικανοποιεί τις προϋποθέσεις της προκήρυξης και βεβαίως να ταιριάζει και με τις προθέσεις και δυνατότητες του αγρότη-παραγωγού (οι εποχές των προηγούμενων Σχεδίων Βελτίωσης που οι αγρότες έπαιρναν μερικά μηχανήματα και έκαναν μια μικρή αύξηση της εκμετάλλευσης τους σε στρέμματα ή ζώα έχουν οριστικά τελειώσει). Σε κάθε περίπτωση τα Σχέδια χαμηλού κόστους (<150.000€) είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να έχουν τύχη και να εγκριθούν σε αυτό το ιδιαίτερα απαιτητικό πρόγραμμα.

4. Ο ανταγωνισμός της Λέσβου και της Λήμνου με τη Κρήτη είναι άνισος και δυστυχώς οι υπεύθυνοι στο Υπουργείο δεν μπορούν να το καταλάβουν…