Τι αλλάζει στη λειτουργία αγροτικών συνεταιρισμών

Περισσότερο με γενικόλογο «μερεμέτι» και βαθιά «υπόκλιση» στο συνεταιριστικό κατεστημένο και λιγότερο με ρηξικέλευθη εκσυγχρονιστική τομή, μοιάζει το νομοσχέδιο του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Σκανδαλίδη, για το νέο θεσμικό πλαίσιο των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων, το οποίο εγκρίθηκε ομόφωνα χθες από το υπουργικό συμβουλίου.
Παρότι, σε γενικές γραμμές οι διατάξεις του κινούνται στις κατευθύνσεις που είχε εξαγγείλει ο κ. Σκανδαλίδης στις αρχές του χρόνου -με ορισμένες, πάντως, σημαντικές «εκπτώσεις»- εξακολουθεί να μην «απαντά» στα δύο κρίσιμα ερωτήματα για την τύχη των προς κατάργηση ή συγχώνευση συνεταιρισμών: 

Τι θα γίνει με τα χρέη τους προς την ATEbank, τις άλλες τράπεζες και ιδιώτες ; 
Τι θα γίνει με το προσωπικό τους; 

Αντιθέτως, σαφής υποχώρηση υπάρχει όσον αφορά στην εξαγγελία περί διάλυσης της ΠΑΣΕΓΕΣ και αντικατάστασή της με την ΠΑΣΕΓΟ, αφού η τριτοβάθμια οργάνωση, που φέρει τη «σφραγίδα του παρελθόντος» στα συνεταιριστικά πράγματα, παραμένει ανέπαφη, ενώ συνεχίζει να επιχορηγείται από τον κρατικό κορβανά, με τουλάχιστον 3,5 εκατ. ευρώ ετησίως. 

Με το νομοσχέδιο καθιερώνεται το Μητρώο αγροτικών συλλογικών οργανώσεων, στο οποίο υποχρεωτικά θα καταχωρούνται οι πρωτοβάθμιοι αγροτικοί συνεταιρισμοί, οι Ομάδες Παραγωγών, οι αγροτικές εταιρικές συμπράξεις (σ.σ. νέος θεσμός) και οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις. 

Οι αγροτικές οργανώσεις αξιολογούνται κάθε χρόνο ως ενεργές και ανενεργές. Όσες δεν πρωτο-εγγραφούν στο Μητρώο και όσες σε πρώτη φάση αξιολογηθούν ως ανενεργές, οδηγούνται σε καθεστώς αναγκαστικής εκκαθάρισης, εκτός εάν μέχρι τις 31.12.2011 αποφασίσουν τη συγχώνευσή τους με άλλη ενεργό οργάνωση. Όσες εγγραφούν στο Μητρώο και επί τρία συνεχή χρόνια κριθούν ως ανενεργές και πάλι οδηγούνται σε εκκαθάριση. 

Οι Ενώσεις αγροτικών συνεταιρισμών και οι Κοινοπραξίες συνεταιρισμών καταργούνται και μετατρέπονται σε πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί λειτουργούν σε εθελοντική βάση, με μέλη μόνο φυσικά πρόσωπα, με συνεταιριστικό κεφάλαιο τουλάχιστον 60.000 ευρώ και με τους παραγωγούς μέλη τους να διαθέτουν τουλάχιστον το 80% της παραγωγής τους μέσω αυτών. 

Οι Ομάδες Παραγωγών και οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις εξακολουθούν να λειτουργούν στα σημερινά πρότυπα. Όσον αφορά στο νέο θεσμό των αγροτικών εταιρικών συμπράξεων, αυτές θα είναι κεφαλαιουχικές εταιρείες, με μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 100.000 ευρώ και θα συγκροτούνται από αγροτικούς συνεταιρισμούς και Ομάδες Παραγωγών (σ.σ. πουθενά δεν προβλέπεται η συμμετοχή σε αυτές και άλλων νομικών προσώπων). 

Η ΠΑΣΕΓΕΣ παραμένει ως έχει, με μέλη όλες τις προαναφερθείσες οργανώσεις, δεν μεταβάλλεται ο «παρεμβατικός» της ρόλος στο κράτος, συνεχίζει να χρηματοδοτείται από τον κρατικό κορβανά (2% των εισπράξεων του ΕΛΓΑ) -όπως άλλωστε και οι δύο αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις ΓΕΣΑΣΕ (0,60%) και ΣΥΔΑΣΕ (0,40%)- ενώ τροποποιείται η εκλογή της διοίκησής της, με αντιπροσώπους από τις 13 Περιφέρειες.
 
Με το νομοσχέδιο θεσμοθετείται, τουλάχιστον στα «χαρτιά», η συμβολαιακή γεωργία, τα δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων και σε επίπεδο Περιφερειών οι «αγροδιατροφικές συμπράξεις», ενώ υπάρχουν και κάποια, μάλλον ήσσονος σημασίας, φορολογικά κίνητρα υπέρ των συνεταιρισμών (χαρτόσημο, απαλλαγές από φόρο μεταβίβασης ακινήτων, φόρο υπεραξίας κ.ά.), κυρίως για την εκποίηση ακινήτων τους στην ATEbank, έναντι των χρεών τους προς αυτή. 

Στο νομοσχέδιο -παρότι αρχικά είχε αποκλειστεί- υπάρχουν και διατάξεις για τις αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις και τους αγροτικούς συλλόγους, χωρίς τομές στα δρώμενα του αγροτοσυνδικαλιστικού κινήματος.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ - ssar@naftemporiki.gr (c) 2011,