Πρόταση για συμμετοχικό λαχανόκηπο στο Δήμο Κοζάνης

Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη – Τόπος να ζεις»

 ‘Το τερπνό μετά του ωφελίμου’

 Σε πολλούς Δήμους του εξωτερικού, από τη δεκαετία του ’70, οι δημοτικές υπηρεσίες δημιούργησαν τους ‘Κοινοτικούς Λαχανόκηπους’ (Community Gardens), οι οποίοι και λειτουργούν με επιτυχία. Πρόκειται για μια έκταση εδάφους, συχνά σε διαφορετικές τοποθεσίες, με εύκολη πρόσβαση, όπου οι πολίτες καλλιεργούν και συγκομίζουν λαχανικά της επιθυμίας τους.

Στην Ελλάδα το φαινόμενο αυτό είναι καινούριο και πρέπει να ενισχυθεί για έναν επιπλέον λόγο. Θα βοηθήσει ορισμένους δημότες που έχουν εξουθενωθεί από την κρίση να καλύψουν μερικές από τις ανάγκες τους σε λαχανικά.

Ο Δήμος Κοζάνης μ’ αυτήν τη δράση μπορεί να μπει σε έναν τομέα που δεν είχε προσέξει μέχρι τώρα, εκείνον της αστικής γεωργίας και παράλληλα να δημιουργήσει έναν πυρήνα δημοτών που θα συνδυάσουν ‘το τερπνό μετά του ωφελίμου’: ενασχόληση με τη γη, υγιεινά λαχανικά, μικρές οικονομικές ανάσες, κοινωνική συναναστροφή. Επίσης θα γίνει αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων και υποβαθμισμένων περιοχών της πόλης με τη δημιουργία αστικών αγρών, όπου οι πολίτες θα μπορούν να μάθουν πώς να καλλιεργούν τα δικά τους προϊόντα.

Προκειμένου να γίνει ιδέα πράξη, καταρχάς θα πρέπει:

1.      Να εξευρεθούν οι κατάλληλοι χώροι στην περιαστική περιοχή του Δήμου Κοζάνης. Πρώτο βήμα μια έκταση στις παρυφές της πόλης. (Ως Δημοτική Κίνηση επισκεφτήκαμε το Α’ Σώμα για τη διάθεση κάποιας έκτασης που δε χρησιμοποιείται από το Στρατό. Πρέπει όμως σε τέτοιου είδους ‘διαπραγματεύσεις’ να πρωτοστατήσει ο Δήμος γιατί έχει μεγαλύτερο ειδικό βάρος και αρμοδιότητα).

2.      Να διαμορφωθεί κατάλληλα ο αστικός λαχανόκηπος, ο οποίος θα διανεμηθεί στους ενδιαφερόμενους έναντι συμβολικού τιμήματος. Σημειωτέον ότι τα τεμάχια (που θα καλύπτουν τις ανάγκες μιας οικογένειας) θα ενοικιαστούν με συγκεκριμένη χρήση, την καλλιέργεια, οπότε δε γίνεται λόγος για διανομή οικοπέδων.

Στη συνέχεια θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι:

1.      Θα δοθούν σε άτομα που δεν έχουν την οικονομική άνεση να αγοράσουν τα απαραίτητα τρόφιμα (ανέργους, χαμηλοσυνταξιούχους, χαμηλόμισθους, μετανάστες, κ.α.), με στόχο την οικονομική τους βοήθεια.

2.      Ο δήμος θα παρέχει το νερό και την τεχνογνωσία, με την υποστήριξη ενός γεωπόνου.

3.      Η καλλιέργεια θα διέπεται από τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας (κατά το δυνατόν) και θα προτιμώνται σπόροι από ντόπιες ποικιλίες.

4.      Θα απαγορεύεται ρητά να πουλά κάποιος τα προϊόντα που παράγει. Επίσης ένα μικρό ποσοστό της παραγωγής καλό θα είναι να διατίθεται στο Κοινωνικό Παντοπωλείο.

Ο αστικός λαχανόκηπος δε θα επιβαρύνει το Δήμο παρά μόνο ως αρχική εγκατάσταση (δίκτυο νερού, αποθήκη εργαλείων). Η λειτουργία του θα είναι ουσιαστικά αυτοχρηματοδοτούμενη. Η μερική απασχόληση του γεωπόνου, θα καλύπτεται από τη συμβολική οικονομική συμμετοχή των καλλιεργητών.

Αυτή η μορφή γεωργίας διακρίνεται από την αγροτική, καθώς είναι πλήρως ενσωματωμένη στο αστικό, οικονομικό και οικολογικό σύστημα των πόλεων.

Πρόκειται επίσης για μια συμπληρωματική πρόταση για την αξιοποίηση του λιγοστού ελεύθερου χώρου που έχει απομείνει μέσα και γύρω από τις πόλεις.

Το συγκεκριμένο σχέδιο δε συνδέεται αποκλειστικά με την οικονομική κρίση, αλλά και με την προσπάθεια να έρθει ο αστικός πληθυσμός πιο κοντά στην αγροτική γη, να αμφισβητήσει την παντοδυναμία των χρηματικών συναλλαγών και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του. Η δημιουργία αστικών λαχανόκηπων βοηθά ορισμένους να επιβιώσουν, εξασφαλίζει σε άλλους το δικαίωμά να παράγουν τη δική τους τροφή χωρίς να εξαρτώνται από ένα άγνωστο ή απρόσωπο σύστημα, εγγυάται μια πιο ποιοτική διατροφή, ενώ παράλληλα δημιουργεί νέες ανθρώπινες σχέσεις και δυναμώνει τη διαλυμένη κοινωνική συνοχή.

 Κοζάνη, Ιανουάριος 2012